హిందూ మతంలో దేవుళ్ళు కేవలం ఆరాధనా మూర్తులు కాదు. వాళ్లు స‌త్యాల స్వ‌రూపాలు. వారికి ఉన్న ప్రతి అద‌న‌పు చేయి కేవలం ఒక అనుబంధం కాదు. ఇది ఒక ప్ర‌క‌ట‌న, విధి, ఒక శక్తి. ఆ చేతులు దేనిని సూచిస్తాయో మీరు నిజంగా అర్థం చేసుకున్నప్పుడు.. మీరు ప్రపంచాన్ని, మిమ్మల్ని కూడా భిన్నంగా చూడడం ప్రారంభిస్తారు.
పురాతన హిందూ గ్రంథాలలో.. దేవుళ్ళు, దేవతలు తరచుగా వారి అపారమైన శక్తి, సామర్థ్యాన్ని సూచించడానికి బహుళ చేతులను కలిగి ఉన్నారని వర్ణించబడ్డారు. కానీ ఇది శారీరక బలం గురించి కాదు. ఇప్పుడు ఒక్క క్షణం దాని గురించి ఆలోచించండి. మానవులు పరిమితుల్లో పనిచేస్తారు. మనకు రెండు చేతులు, రెండు కళ్ళు.. ఒకేసారి వాటిపై మాత్రమే దృష్టి పెట్టగల మనస్సు ఉన్నాయి. అయితే దేవుళ్ళు అంతకు మించినదాన్ని సూచిస్తారు. వారి అనేక చేతులు బహుళ చర్యలు, బహుళ సత్యాలు, బహుళ వాస్తవాలు ఒకే సమయంలో కలిసి ఉండగ‌ల‌వు. అందుకే ప్రతి చోటా, ప్రతి దాంట్లో, ప్ర‌తిదీ ఒకేసారి చేస్తుంటారు.
ఒక దేవత ప్రతి చేయి ముఖ్యమైనదాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఒక చేతిలో.. ఒక ఆయుధం, మ‌రో చేతిలో.. జ్ఞానం, వ‌రం.. ఇలా బోలెడు. ఎందుకంటే హిందూ మతంలో శక్తి బహుళ విధాలుగా పనిచేయగల సామర్థ్యం, ఒకేసారి విభిన్న శక్తులను కలిగి ఉంటుంది.
విశ్వాన్ని సంరక్షించే విష్ణువుకు నాలుగు చేతులు ఉన్నాయి. ప్రతి ఒక్కటి ఉనికి క్రమాన్ని సూచించే ఏదో ఒకటి కలిగి ఉంటుంది. శంఖం (విశ్వ ధ్వని), చక్రం (సమయం, విధ్వంసం), గద (బలం), కమలం (స్వచ్ఛత, అతీతత్వం). ఆయ‌న చేతులు కేవలం దృశ్యం కాదు, అవి ఒక సందేశం. సృష్టి, విధ్వంసం, కాలం, శాశ్వతత్వం, బలం, జ్ఞానం అన్నీ ఒకే వాస్తవికతలో భాగం.
పరివర్తన దేవుడైన శివుడు తరచుగా తాండవం చేస్తున్నప్పుడు బహుళ చేతులతో కనిపిస్తాడు. ఇది విధ్వంసం, పునరుద్ధరణ నృత్యం. వాస్తవానికి ప్రతీ ముగింపు ఒక ప్రారంభం కాబట్టి అతను ఒకేసారి నాశనం చేస్తాడు, సృష్టిస్తాడు. ఆయ‌న అనేక చేతులు విధ్వంసం సృష్టి నుంచి వేరు కాదని చూపిస్తున్నాయి.
అమ్మ‌వారైన దుర్గమాత తన అనేక చేతులలో ఆయుధాలను కలిగి ఉంది. నిజమైన బలం కేవలం పోరాటంలో మాత్రమే కాదు, అన్ని సవాళ్లను ఒకేసారి ఎదుర్కొగల సామర్థ్యంలో ఉందని చూపిస్తుంది. ఆమె శక్తితో కాకుండా జ్ఞానం, దయ, అచంచలమైన దృష్టితో యుద్ధంలోకి వెళుతుంది. ఆమె చేతుల్లోని ప్రతీ ఆయుధం ఒక గుణాన్ని సూచిస్తుంది. క్రమశిక్షణ, ధైర్యం, న్యాయం, దైవిక శక్తి ఈ చేతుల్లో ఉన్నాయి. నిజమైన విజయం శత్రువును ఓడించడం గురించి కాదు, కానీ మీలోని శక్తులను స్వాధీనం చేసుకోవడం గురించి అని తెలుసుకోవాలి.
ఇలా అనేక‌మంది దేవుళ్ల‌కి బహుళ చేతులు ఉండ‌డం వాటికి ఒక అర్థాలు ఉన్నాయి. వారు చెప్పేది ఏమిటంటే.. నిజమైన శక్తి ఎక్కువ ఆయుధాలు లేదా ఎక్కువ బలాన్ని కలిగి ఉండడ‌లో కాదు, వివిధ శక్తులను సమతుల్యం చేయగల సామర్థ్యం, అవగాహనతో వ్యవహరించడం, ఒకేసారి బహుళ సత్యాలను పట్టుకోవడంలో ఉంటుంది.
లోతైన పాఠం..
మనకు బహుళ చేతులు ఉండకపోవచ్చు. కానీ ప్రతీకవాదం ఇప్పటికీ వర్తిస్తుంది. జీవితం ఒకే ఆలోచనా విధానం ఉండ‌కూడ‌ద‌ని దేవుళ్లు చెబుతున్నారు. మీకు బలం మాత్రమే అవసరం లేదు, మీకు జ్ఞానం అవసరం. మీకు చర్య మాత్రమే అవసరం లేదు, మీకు ఓపిక అవసరం. మీకు శక్తి మాత్రమే అవసరం లేదు, మీకు లక్ష్యం అవసరం.
ఒక విధంగా, దేవతలు మనకు ఎలా జీవించాలో ఒక బ్లూప్రింట్ చూపిస్తున్నారు. జీవితం ఒకేసారి ఒక పని చేయడం గురించి కాదు. ఇది అనేక విషయాలను, అనేక సత్యాలను, అనేక దృక్కోణాలను, ఒకేసారి పట్టుకోగలగడం గురించి చెబుతుంది. ఎప్పుడు పోరాడాలో, ఎప్పుడు రక్షించాలో, ఎప్పుడు వదులుకోవాలో, ఎప్పుడు కొత్తదాన్ని సృష్టించాలో తెలుసుకోవడం గురించి చెబుతుంది.