ఒకే చెట్టుకు ఒకే ర‌కం కాయ‌లు కాయ‌డం తెలుసు. కానీ ఒకే చెట్టుకు ఏకంగా 300 రకాల మామిడి పండ్లు కాస్తాయి. ఆ చెట్టును పెంచుతున్న అత‌న్ని మ్యాంగో మ్యాన్ అని పిలుస్తారు. అస‌లు ఆ చెట్టు.. ఆయన గురించి ఏ వేస‌విలో తెలుసుకోక‌పోతే ఎలా?
ఉత్తరప్రదేశ్ రాజధాని లక్నో సమీపంలోని ఒక నర్సరీలో ఒక పెద్ద మామిడి చెట్టు ఉంది. ఇది మరే మామిడి చెట్టుకూ సాటి లేదు. దాని కింద ఏకంగా 15మంది కూర్చొని తినేంత పెద్ద‌గా కొమ్మ‌లు వేలాడుతూ ఉంటాయి. ఈ చెట్టును పెంచుతున్న‌ది 85యేండ్ల క‌లీముల్లా ఖాన్. ఆ మామిడి పందిరి కింద కూర్చొని ప్రతీ ఒక్క మామిడి పండు గురించి వివ‌రిస్తుంటాడు.
ఇది చిన్న చెట్ల మాదిరిగా కాకుండా ప్రతి కొమ్మపై ఉన్న ఆకుల ఆకృతి భిన్నంగా ఉంటుంది. కొన్ని మసక ఆకుపచ్చ లేదా ఆలివ్ ఆకుపచ్చ రంగులో ఉంటాయి. మరికొన్ని నిగనిగలాడుతుంటాయి. మరికొన్ని నారింజ, గులాబీ మరియు ఊదా రంగులతో ఉంటాయి. ప్రతీ కొమ్మపై ఉన్న మామిడి పండ్లు కూడా భిన్నంగా కనిపిస్తాయి. గుండ్రంగా, ఓవల్ లేదా మూత్రపిండ ఆకారంలో ఎందుకంటే ఈ మాయా మామిడి చెట్టు 300 కంటే ఎక్కువ రకాలను అందిస్తున్న‌ది. మొఘల్ సామ్రాజ్యంలో శతాబ్దాల క్రితం ఇంటెన్సివ్ సాగు ప్రారంభమైంది. భారతదేశం ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద మామిడి ఉత్పత్తిదారుగా ఉంది. 1,000 కంటే ఎక్కువ రకాలను పండిస్తోంది. ఉత్పత్తిలో 40 శాతానికి పైగా వాటాను కలిగి ఉంది.
అంటుక‌ట్ట‌డంతో..
ఖాన్ మామిడి తోట మలిహాబాద్‌లో ఉంది. ఇది ఉత్తర భారతదేశంలో ఒక పెద్ద మామిడి బెల్ట్, మామిడి ప్రేమికుల స్వర్గధామంగా చెప్ప‌వ‌చ్చు. 10,000 హెక్టార్ల (38 చదరపు మైళ్ళు) కంటే ఎక్కువ మామిడి తోటలతో ఆయన మామిడి పండ్లను పెంచుతున్నాడు. తన కొడుకు సహాయంతో ఖాన్ 1900ల ప్రారంభంలో తన తాత నాటిన 22 ఎకరాల వ్యవసాయ భూమిని సాగు చేస్తున్నాడు. ఖాన్ ఉన్నత పాఠశాల చదువు మానేసి ఈ చెట్ల పెంపెకంతోనే పెరిగాడు. ఖాన్ 15 సంవత్సరాల వయసులో తన స్నేహితుడి తోటలో సంకరజాతి గులాబీలను చూసినప్పుడు, ఒక గులాబీ మొక్క వివిధ రంగుల పువ్వులను పెంచుతున్నప్పుడు మామిడి అంటుకట్టడం పట్ల అతనికి ఉన్న మక్కువకు బీజాలు నాటబడ్డాయి. ఒక చెట్టు కూడా వివిధ రకాల పండ్లను ఉత్పత్తి చేయగలదా అని అతనికి ఆశ్చర్యం కలిగించింది.
అరుదైన రకాలను..
అతనికి 17 ఏళ్ల వయసులో ఒకే చెట్టుకు ఏడు రకాల మామిడి పండ్లను అంటుకట్టాడు. వరదలు చెట్టును చంపినప్పుడు అతను బాధపడ్డాడు. కానీ తన కుటుంబ తోటలలో నేర్చుకున్న అంటుకట్టుట గురించి మరింత తెలుసుకున్నాడు. సంవత్సరాలుగా ఖాన్ ప్రయోగాలు చేసి స‌క్సెస్ అయ్యాడు. 1987లో అతను 100 సంవత్సరాల వయస్సు గల మామిడి చెట్టుకు వివిధ రకాల కోతలను అంటుకట్టడం ప్రారంభించాడు. అరుదైన రకాలను వెతుకుతూ, దేశవ్యాప్తంగా నమూనాలను సేకరించాడు. ఆ చెట్టు ఇప్పుడు 300 కంటే ఎక్కువ రకాల మామిడి పండ్లను పండిస్తుందని ఖాన్ చెప్పారు. అతను దానిని అల్ ముక్వారార్ లేదా ది రిసొల్యూట్ అని పిలుస్తాడు.
చెట్ల‌కు పేర్లు..
కలీం ఉల్లా ఖాన్ తన 120 ఏళ్ల మామిడి చెట్టును చూడటానికి ప్రతిరోజూ ఒక మైలు దూరం నడుస్తాడు. అతను సంవత్సరాలుగా 300 కంటే ఎక్కువ రకాల ప్రియమైన పండ్లను ఉత్పత్తి చేస్తున్నాడు. “ఈ అద్భుత చెట్టు కేవలం ఒక చెట్టు కాదు ఇది ఒక పండ్ల తోట, ఒక విశ్వం” అని ఖాన్ చెప్పారు. ఈ అద్భుత చెట్టు పండ్లను చూడటానికి వచ్చే సందర్శకులకు ఉచితంగా పండ్లను ఇస్తారు. ఖాన్ కొత్త మామిడి రకాలను పెంచుతాడు. తరచుగా సృజనాత్మక పేర్లతో ప్రయోగాలు చేస్తాడు. ఆయన కొత్త మామిడి పండ్లకు ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ (నమో ఆమ్), బాలీవుడ్ నటి ఐశ్వర్య రాయ్ పేర్లు పెట్టారు. ప్రముఖ క్రికెటర్ సచిన్ టెండూల్కర్ పేరు మీద నేను ఒకదాన్ని సృష్టించాడు. అది తెలుసు టెండూల్కర్ త‌న‌కి ఫోన్ చేసి కృత‌జ్ఞ‌త‌లు తెలిపాడు. ఇటీవల ఆయన రెండు కొత్త మామిడి పండ్లకు “డాక్టర్ ఆమ్” మరియు “పోలీస్ ఆమ్” అని పేరు పెట్టారు.
రికార్డులు.. అవార్డులు..
భారతదేశపు అత్యున్నత పౌర పురస్కారాలలో ఒకటైన పద్మశ్రీ అందుకున్నాడు. లిమ్కా బుక్ ఆఫ్ రికార్డ్స్‌లో పేరు సంపాదించాడు. అంటుకట్టుట కళను నేర్పించడానికి ఆయన దుబాయ్, ఇరాన్‌లను సందర్శించారు. 1999లో భారత రాష్ట్రపతి అధికారిక నివాసం అయిన రాష్ట్రపతి భవన్‌కు అనుబంధంగా ఉన్న మొఘల్ గార్డెన్స్ కోసం 54 కంటే ఎక్కువ రకాలతో కూడిన మామిడి చెట్టును సృష్టించారు.
“నేను చనిపోయిన తర్వాత కూడా నేను పండించిన మామిడి పండ్ల ద్వారా జీవించాలనుకుంటున్నాను. నా శ్రమ ఫలాలను ప్రజలు తిని ఏదో ఒక విధంగా ప్రయోజనం పొందుతారని నేను ఆశిస్తున్నాను” అని ఖాన్ అన్నారు.